Zamówienia

musicasacra.waw.pl@gmail.com

MSE 018

Polski Chór Kameralny, 2008

fryderykNominacja do nagrody Fryderyk 2009

Kompozytorzy:
Marian Borkowski
Marcel Chyrzyński
Wojciech Kilar
Paweł Łukaszewski
Krzysztof Penderecki

Wykonawcy:
Polski Chór Kameralny
dyr. Jan Łukaszewski

pobierz  <- pobierz booklet


POLSKI CHÓR KAMERALNY

Schola Cantorum Gedanensis

Jan Łukaszewski – dyrygent


1. Wojciech Kilar (*1932) – Lament (2003) 17:15

2. Krzysztof Penderecki (*1933) – Veni Creator (1987) 6:46

3. Krzysztof Penderecki (*1933)– Benedictus (2002) 3:21

4. Marcel Chyrzyński (*1971) – ...similes esse bestiis... (1997) 6:17

5. Bartosz Kowalski-Banasewicz (*1977) – Lacrimosa (2001) 5:13

Paweł Łukaszewski (*1968) – Hommage a Edith Stein (2002) 8:12

6. Tagesgebet 3:02

7. Gabengebet 2:30

8. Schlussgebet 2:39


9. Marian Borkowski (*1934) - Libera me (2005) 5:10


TT 52:15


Utwory muzyczne widziane z bliska

(Uwagi miłośnika polskiej muzyki chóralnej)


Nagrania sakralnych motetów chóralnych a cappella, które mam przed sobą,

wprowadzają słuchacza w wielobarwny, pełen wrażeń dźwiękowych świat polskiej

muzyki chóralnej dzisiejszych czasów. Wybór utworów jest tylko niewielkim przykładem bogatej, zasługującej na szerszą uwagę, przesiąkniętej wiarą chrześcijańską i noszącej jej piętno twórczości polskich kompozytorów starszej i młodszej generacji. Wzbogacili oni, i w znacznej mierze upowszechnili, współczesny ogólnoświatowy repertuar chóralny. Obok kompozycji ambitnych, nacechowanych wysokimi wymaganiami dotyczącymi polifonii, pojawiają się czasem również utwory o dużej prostocie struktury muzycznej, uwypuklającej znaczenie Słowa.

Mam nadzieję, że odbiorca niniejszego nagrania dostrzeże i odczuje dźwiękową różnorodność motetów, która nadaje im niekiedy wspólne ukierunkowanie stylistyczne.


Wojciech Kilar - Lament. Dusza błąka się szukając raju, by wreszcie przez bramy świętego Piotra dostać się do Królestwa Niebieskiego. Kompozytor z głębokim wyczuciem szerokich łuków fraz tworzy muzykę do anonimowego polskiego tekstu z XV wieku. Podstawę brzmienia i struktury tej pieśni żałobnej stanowi jej homofonia i izorytmia. Początkowe sprzężenia kwintowe prowadzą stopniowo poprzez fugato do tonalnej wielogłosowości, która osiąga swój szczyt w dłuższym, nieprzerwanym, podobnym do siebie w modulacjach następstwie akordów, nadających tekstowi głęboką wymowę; następnie wyczuwalnie znajduje ona drogę do wewnętrznego spokoju.


Krzysztof Penderecki - Veni Creator Spiritus. Słowa znanego i wielkiego hymnu Hrabanusa Maurusa otrzymały w tym utworze kształt muzyczny, wywołujący imponujące wrażenie. O jakości muzycznej realizacji decyduje tu zarówno swobodnie wibrująca linearność prowadzenia głosów, jak i potęgujące się stopniowania i punkty kulminacyjne, powiązane z bogatą w kontrasty dynamiką. Następujące po sobie częste zróżnicowania brzmienia nadają utworowi charakter bardzo osobisty.


Krzysztof Penderecki - Benedictus. To bardzo piękny, choć dość prosty w brzmieniu utwór przystępnie napisany na chór żeński, który wzrusza szczególnie swoją prostotą i uczuciowością, towarzyszącą interpretowaniu mszalnego tekstu za pomocą specyficznej przestrzeni brzmieniowej głosów kobiecych.


Marcel Chyrzyński - ... similes esse bestiis... . Salomon, widząc jako kaznodzieja bezbożne stworzenia w miejscach sądu i sprawiedliwości, myślał w głębi serca, że Bóg będzie musiał sądzić zarówno sprawiedliwych jak i niesprawiedliwych. „Co się tyczy stworzeń ludzkich, Bóg ich osądzi, a oni sami zobaczą, iż oni sami jako bydło są” (Koh. 3,16-22). W swoim motecie kompozytor pragnie, abyśmy odczuli także i inne dalsze przerażające i wstrząsające słowa owego rozdziału Biblii. Utwór jest utrzymany konsekwentnie w stylu tonalnym. Mocna w wymowie dynamika prowadzi do imponujących efektów brzmieniowych. Głównie dzięki homofonicznej i modulującej harmonice powstaje gęsta tkanka dźwiękowa, która w pełni odpowiada znaczeniu słów kazania.


Bartosz Kowalski-Banasewicz - Lacrimosa. „Najsmutniejszy ze wszystkich dni, kiedy to świat z popiołów się podnosi.” Przejmujące słowa fragmentu sekwencji Dies irae stanowią treść tej interesującej i godnej uwagi kompozycji dramatycznej. Za centrum brzmieniowe służy jej dźwięk „a”, z którego rozwijają się wszystkie dalsze struktury. Szereg następujących po sobie dźwięków, które z niego wynikają, kontrastują ze sobą, doznają przekształceń poprzez wprowadzenie czterech grup chóralnych, by wreszcie, ciągle w powiązaniu z tymże, powracającym stale w różnorodnych formach dźwiękiem „a”, wywołać zamierzony i wyczuwalny efekt. Bogata w kontrasty dynamika buduje brzmieniowe przeciwieństwa, które przyczyniają się do powstawania szczególnych muzycznych łuków.


Paweł Łukaszewski - Hommage a Edith Stein. Ten trzyczęściowy motet (modlitwa dzienna - modlitwa o dary - modlitwa końcowa) napisany w języku niemieckim dla upamiętnienia osoby niezwykłej Żydówki, która przyjęła wiarę katolicką i została jako karmelitanka w 1942 roku zamordowana przez nazistów, wywiera głębokie wrażenie poprzez swoją zróżnicowaną, wrażliwą muzyczną wymowę. Utwór jest utrzymany w przeważającej części w homofonicznej i przejrzystej wielogłosowości.

Wąskie interwały tworzą gęste akordy, z których wyrastają napięcia brzmieniowe, mające za zadanie zaakcentowanie kluczowych znaczeń tekstu. Zarówno rytmika utworu, wyraźnie odnosząca się do tekstu, jak i jego swobodnie ukształtowana tonacyjność dodają kompozycji barwnej dźwięczności, która leży u podstaw wszystkich trzech części tego podniosłego motetu.


Marian Borkowski - Libera me. Ciągle powracające wołanie, błaganie o zbawienie od wiecznej śmierci jest podstawową ideą tej kompozycji, napisanej z zamierzoną prostotą, której dynamiczne kontrasty nadają wielką siłę wyrazu, przejawiającą się bądź to w silnym, bądź w przytłumionym, jakby z oddali dochodzącym, dźwięku. Raz po raz rozbrzmiewające ciągi taktów, stanowiące kadencje lub wokalizy, sprawiają wrażenie, że uprzednio wprowadzone napięcie brzmieniowe jest przygotowaniem do ponownego wołania. Tonalność, obowiązująca w tej kompozycji, jest efektownie zapisana i w pełni klarownie wykoncypowana.


Na zakończenie należy podkreślić, iż umieszczone na tej płycie kompozycje można spiąć klamrą muzyczną od pierwszego do ostatniego utworu. Motety Kilara i Borkowskiego są do siebie podobne w prostocie i sile wyrazu kompozytorskiej struktury oraz muzycznego przekazu.


Volker Wangenheim


Wróć

19 Marca 2024

Sylwetka dnia
Concerto Avenna

Dziś polecamy

Marian Borkowski - Hymnus


Linki
Chór Musica Sacra
Emisja głosu
Konkurs Kompozytorski
Marian Borkowski
Paweł Łukaszewski
Polski Chór Kameralny
Via crucis
Wojciech Łukaszewski

katalog CD

katalog CD

katalog CD

katalog CD

katalog CD

     misja    nowości    katalog CD    książki    nuty    numizmaty    wykonawcy    kompozytorzy    musica sacra nova     edition@musicasacra.com.pl
noteart profesjonalna edycja nut professional music engraving noteart produkcja www Krzysztof Dombek 2009-2012©